Developments in literary relations between Iran and Egypt in recent decades

Document Type : Original Research

Author
N. Taraghi
Abstract
This research studies the form and approach of Iranian-Egyptian literary relations in contemporary periods. In order to more comprehensive and complete views, the historical, cultural and political conditions affecting the literary relations of the two countries are also studied. The importance of the issue is that despite the lack of continuous and direct relations in this periods and the high ups and downs in relations, Iranian and Egyptian scholars have created literary relations between Persian language and literature and those of Arabic in order to Maintain and develop cultural interaction of these two nations.

In this essay, the descriptive analytical method was used, first by referring to the Persian and Arabic literary works of the two countries in the field of translation, essays, thesis and book, and the attention to Persian and Arabic languages teaching, the importance amount and form of Persian literature in Egypt, and Arabic literature in Iran has been found, and then the activity type has been studied.

The results of this study indicate that despite the attempts of Colonial westernization trend in Islamic countries; and the existence of numerous divisions influenced by political disputes in the official relations between the two countries in recent decades (before and after the Islamic Revolution of Iran); the interest and attention to Persian And Arabic literature by the scholars of both countries have been done, and moreover, the accuracy and research that has been carried out by Egyptian literary scholars and writers on Persian literature has been more than what was done in Iran in relation to Arabic literature and in particular the Egyptian literature.

Keywords

Subjects

الف) کتابها
آل علی، نورالدین؛ جوانب من الصلات الثقافیه بین‌ایران و مصر؛ ط2، القاهره: المر کز الثقافی، 1978م.
أربابی، عطیه‌ علی اکبر؛ استقبال الأدب العربی المعاصر فی‌ایران؛ بیروت: دارصادر، 2015م.
بکار، یوسف؛ نحن و تراث فارس؛ المستشاریه الثقافیه للجمهوریه الاسلامیه الایرانیه، دمشق: 2000م.
شفیعی، عبدالله ؛کتابنامه پایان‌نامه‌‌‌های زبان وادبیات عرب؛ تهران: جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم، 1382ش.
رضایی هفتادری،‌ غلام عباس و اسماعیلی کرکشه، ‌رقیه ؛کتابنامه پایان‌نامه‌های زبان و ادبیات عربی در سراسر کشور (2)‌ ؛ تهران:‌ انتشارات دانشگاه تهران، 1390ش.
صدر هاشمی، ‌سیدمحمد؛ جامعه و فرهنگ مصر؛‌ تهران: مؤسسه فرهنگی و هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی، 1395ش.
عبدالمقصود، عبدالفتاح؛ امام علی بن ابیطالب (ع)؛ ترجمه سیدمحمود طالقانی و سید محمدمهدی جعفری، تهران: شرکت سهامی‌انتشار، بین سال‌‌‌های 1350تا 1353ش.
علیزاده، حسین؛ بررسی تحلیلی و توصیفی تاریخ روابط ایران و مصر (دو قدرت منطقهای خاورمیانه)؛ تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، 1384ش.
هانی الدهنی، نسرین؛ استقبال الادب الفارسی المعاصر فی الوطن العربی؛ بیروت: مرکز الحضاره لتنمیه ‌الفکرالاسلامی، 2008م.
ب ) مقالات
آرمین، محسن؛ «جریان‌‌های فکری و دینی معاصر در ایران و مصر»؛ شهروند امروز، ش 28، آذرماه 1386.
اسماعیلی طاهری، احسان؛ «تلاش جهان عرب برای زبان و ادبیات فارسی»؛ کتاب ماه ادبیات و فلسفه، ش77، ‌1382ش،‌ اسفندماه، ص 56- 63.
بیدج، موسی؛ «این ده مترجم»؛‌ مجله ادبیات داستانی، ‌ س دوازدهم، ش 102، ‌1385 ش؛ ص85- 86.
پاشا زانوس، احمد؛ خالقی‌، علی؛ «خدمات ترجمه ای عبدالو‌‌هاب عزّام به ادب فارسی و عربی»؛ ‌مجله پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س سوم، ش 8، ‌‌1392 ش؛ ص81- 120.
پاک آئین، محسن؛ «محبت اهل بیت علیهم السلام حلقه اتصال مسلمانان ایران و مصر»، مجله اینترنتی مؤسسه مطالعاتی تحقیقاتی آفران، ص13- 25.
جعفری ولدانی، اصغر؛ «چارچوبی برای گسترش روابط فرهنگی ‌ایران و مصر»؛ مطالعات آفریقا، ش 8، 1392 ش؛ ص12- 40.
جمال‌الدین‌‌ محمد، السعید؛ «آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌‌‌های مصر (‌دانشگاه عین شمس)»؛ نامه پارسی104، س 2، ش 4‌، 1376ش؛ ص104- 108.
جودکی، حجت‌الله؛ «نقش روشنفکران در روابط ‌ایران و مصر»؛ سایت بصیرت،1386 ش.
خوش‌منش، ابوالفضل؛ «نگاهی به تأثیر و تأثر فرهنگی و سیاسی‌ ایران و مصر در قرن اخیر»؛ ‌ماهنامه آموزشی اطلاع‌رسانی «معارف»، 1390 ش.
درویشی سه تلانی، فر‌‌هاد؛ مظفری، سمیرا؛ «بررسی عوامل تأثیرگذار بر واگرایی روابط ‌ایران و مصر (1357-1392)» فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، س هفتم، ش 25، 1397 ش؛ ص 1- 30.
رسولی، حجت؛ قربان‌زاده، بهروز؛ «زبان و ادبیات فارسی از نگاه پژوهشگران عرب معاصر»؛ مجله تاریخ ادبیات، ش 3/72، 1391ش؛‌ ص154- 167.
زائری، علی؛ «جایگاه شعر معاصر فارسی در جهان عرب»؛ ‌ایران نامگ، س 29، ش 2، 1393ش.
خسروشاهی، سید‌‌‌هادی؛ «روابط تاریخی- فرهنگی‌ایران و عرب»؛ مطالعات آفریقا، ش 2، 1379ش؛ ص31- 46.
خسروشاهی، سید‌‌هادی؛ «ایران و مصر در راه تقریب»؛ اندیشه تقریب، ش 6، 1385ش؛ ص 31- 46.
شهیدی، سید جعفر؛ «دیداری از قاهره»؛ مجله یغما، ش274، 1370ش؛ ،ص207- 212.
فیاض، علی‌اکبر؛ «سخنرانی‌های دکتر سیدعلی‌اکبر فیاض در دانشگاه فاروق اول مصر (‌آغاز شعر پارسی )»؛ ترجمه محمدحسین ساکت، ماهنامه وحید، ش 105، 1351ش؛ شهریور ماه.
مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران؛ «تاریخچه روابط ایران و مصر»،‌ 18 فروردین ‌1388.
http://rasekhoon.net/article/show/129770/ تاریخچه-روابط-ایران-و-مصر
مسعودنیا،‌ حسین و صادقی نقد علی،‌ زهرا و شاه قلعه،‌‌ صفی‌الله؛ ‌«تحلیلِ سازه‌انگارانه فراز و فرود تاریخی روابط ایران و مصر»؛ مطالعات جهان اسلام، دوره 1، ش 1،‌ 1392ش؛ ص147- 180.
مهر دل،‌ سیدبهنام؛ «تبیینی تئوریک از روابط ایران و مصر»؛ مجله پگاه حوزه، ش230، 1387ش؛ ‌14 اردیبهشت، ص9- 15.
مهر دل، سیدبهنام؛ «ارتباطات فرهنگی ایران و مصر؛ ضرورت‌ها و فرصت‌ها»؛ ‌پگاه حوزه ش 261، 1388ش؛ ‌ 7شهریور، ص8- 13.
نصیری،‌ معصومه؛ «کنکاشی در تأثیرات متقابل جغرافیای فرهنگی ایران و مصر»؛ فصلنامه مطالعات ملی، س هشتم (32)‌، ش4، 1386؛ ص77- 98.
ج) گفتگوها و مصاحبه‌ها
روابط فرهنگی ایران و مصر، گزارش میزگرد تلویزیونی روابط فرهنگی مصر و ایران در کانال دریم، کتاب ماه و ادبیات و فلسفه، اردیبهشت 1383، صص182- 185.
‌گفتگو و مصاحبه حضوری با موسی بیدج مترجم و شاعر معاصر،‌ 29 /3/ 1396.
‌مصاحبه با علی جانباز، نماینده رایزنی فرهنگی ایران در مصر، 9/4/96.
گفتگو و مصاحبه حضوری با حجت الاسلام زمانی رایزن فرهنگی سابق ایران در مصر، 9/5/96.
گفتگو و مصاحبه حضوری با حجت‌الله جودکی رایزن فرهنگی سابق ایران در مصر، 17/10/96.
مصاحبه و گفتگوی روزنامه قدس آنلاین با محمدرضا دربندی معاون بین‌الملل بنیاد سعدی، «مخالفت برخی از کشورهای عربی برای گسترش زبان فارسی/ دلیل تعطیلی کرسی‌های زبان فارسی در جهان چه بود؟»، 14 تیر 95.
مصاحبه و گفتگوی بوابه المرأه‌المصریه‌ با علی زائری پژوهشگر اردنی «باحث اردنی: مصر سبقت العالم فی البحوث الفارسیه العربیه »، الأربعاء 25 فبرایر 2015.