بررسی مقابله‌ای نظام وجه امری در زبان فارسی و عربی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
هدف این پژوهش بررسی مقابله‌ای کاربردی تفاو‌تها و شباهتهای نظام وجه امری فعل در زبان‌ فارسی و معادل آن با مقوله‌ امر در زبان عربی از جنبه‌های ساختار، معنا وکاربرد است. این بررسی بر پایه نظریه میانه زبانشناسی است و با به‌کارگیری روش توصیفی- تحلیلی به پیش‌بینی دشواریها و مشکلات و خطاهای عربی‌آموزان فارسی‌زبان در یادگیری مقوله امر در زبان عربی می­پردازد که خود بهبود فرایند یادگیری را به‌دنبال دارد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وجه امری زبان عربی از لحاظ ساختار، معنا و کاربرد تنوع بیشتری نسبت به زبان فارسی دارد. هم‌چنین مقوله وجهیت الزامی در مبحث امر عربی در اسم فعل امر، مصدر جانشین امر و فعل امری که دارای نون تأکید است بسیار مشهود است در حالی که زبان فارسی فاقد این ویژگی است و برای وجهیت الزامی از قید بهره می‌گیرد. در امر عربی برخلاف فارسی محدوده‌ درخواست امر کننده مشخص است؛ به همین علت زبان‌آموز در به‌کارگیری چنین مقوله‌های امری دچار سردرگمی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع
معروف، فرید؛ «الجمله الفعلیّه فی اللغه العربیّه وkALIMAT VERBAL فی اللغه الأندونسیّه(دراسه تقابلیّه)»؛ بحث مقدم إلی کلیه الآداب والعلوم الإنسانیّه جامعه شریف هدایه الله الإسلامیه الحکومیّه جاکرتا للحصول علی الدرجه الجامعیّه الأولی(S.S.)؛ 2010.
حجازی، محمود فهمی؛ زبانشناسی عربی؛ ترجمه سیدحسین سیدی؛ تهران: سمت، 1379.
کهریزی، سپیده؛ کتاب طلایی بررسی مقابله‌ای ساخت جمله فارسی و انگلیسی؛ تهران: انتشارات طلایی پویندگان دانشگاه، 1392.
ضیاء‌حسینی، محمد؛ مبانی زبان‎شناسی مقابله‌ای؛ تهران: رهنما، 1392.
رضایی، والی و فاطمه بهرامی؛ مبانی رده شناسی؛ تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1394.
آقا‌گل‌زاده، فردوس و زهرا عباسی؛ «بررسی وجه فعل در زبان فارسی بر پایه نظریه فضاها‌ی ذهنی»، ادب پژوهی؛ ش بیستم (1391)، ص 135- 154.
رحیمیان، جلال؛ دستور زبان فارسی:صورت،‌ نقش و معنا؛ شیراز: مرکز نشر دانشگاه شیراز،1381.
مشکوه الدّینی، مهدی؛ دستور زبان فارسی؛ چ دهم، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، 1379.
خیامپور، عبدالرسول؛ دستور زبان فارسی؛ چ پانزدهم، تبریز: ستوده، 1386.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی؛ دستور زبان فارسی(1)؛ چ هفدهم، تهران: انتشارات سمت، 1395.
احمدی‌گیوی، حسن و حسن انوری؛ دستور زبان فارسی1؛ ویرایش سوم، چ پنجم، تهران: انتشارات فاطمی، 1389.
باطنی، محمد‌رضا؛ توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی؛ چ هفتم، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1374.
فرشیدورد، خسرو؛ دستور مفصّل امروز بر پایه زبانشناسی جدید؛ تهران: انتشارات سخن، 1382.
ماهوتیان، شهرزاد؛ دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی؛ ترجمه‌ مهدی سمائی؛ چ هفتم، تهران: نشر مرکز، 1393.
مظاهری، جمشید و مرتضی هاشمی و مهدی متولی؛ «بررسی و تحلیل وجه التزامی در دستور زبان فارسی»، مجله علمی-پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان؛ دوره دوم، ش سی و هشتم (1383)، ص 95- 108.
شکرانی، رضا؛ «پژوهشی پیرامون پدیده اعراب در مقایسه با مقوله‌های «نقش» و «وجه» دستور زبان فارسی»، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان؛ ج هفتم، (1374)، ص 49- 65.
فاضلی، محمّد؛ دراسه ونقد فی مسائل بلاغیّه هامّه؛ طهران: سمت، 1388.
الهاشمی، احمد؛ ترجمه و شرح جواهر البلاغه جلد اول(معانی)؛ مترجم: حسن عرفان؛ چ دهم، قم: نشر بلاغت، 1388.
معروف، یحیی؛ فن ترجمه: اصول نظری و علمی ترجمه از عربی به فارسی و فارسی به عربی؛ چ یازدهم، تهران: انتشارات سمت، 1392.
رضایی، سارا؛ «بررسی مباحثی از فعل در دستور زبان‌های فارسی و عربی»؛ پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، راهنما: سیدمحمدرضا ابن الرسول، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، 1390.
شریعت، محمد جواد؛ دستور زبان فارسی؛ چ ششم، تهران: اساطیر، 1372.
عباس حسن؛ النحوالوافی؛ بیروت: المکتبه المحمدی، 1428.
ابن‌مالک، محمدبن عبدالله؛ شرح ابن‌عقیل؛ ترجمه: سیدحمید طبیبیان؛ ج دوم، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، 1379.
طبیبیان، حمید؛ برابرهای دستوری در عربی و فارسی(صرف و نحو)؛ چ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1391.
السامرائی، فاضل صالح؛ معانی النحو؛ ج 2و 4 بیروت: دارإحیاء التراث العربی، 1428.
James C. Contrastive Analysis. Harlow: Longman. 1981.
Fisiak ,J. Contrastive Analysis and the language teaching. Oxford.1985.
Ziahosseiny, S.M. (1994) Introducing Contrastive Linguistics. Tehran: Islamic Azad University press.
Fries C.C. Teaching and Learning English as a Foreign Language. Michigan: University of Michigan Press. 1945 .
Arts F. and H. Wekker "Contrastive grammar: theory and practice", in: J.Fisiak (ed.) Further Insights into Contrastive Analysis. Amsterdam: John Benjamin publishing Company.1990. 163-75.
Ziahosseiny, S.M. The Moderate version of contrastive analysis hypothesis. Studi Italiani Di Linguistica Teoretica et applicata, Ix, numero 2,153-165. 1980.
Lyons J. Semantics. Cambridge: Cambridge University Press. 1977.
Palmer F.R. Mood and Modality. Second Edition. Cambridge: Cambridge University Press. 2001.
Jesperson, O. The Philosophy of Grammar .London: George Alln & Unwin Ltd. 1994.