مدرنیسم اجتماعی در شعر محمود سامی بارودی و فرخی یزدی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
دانشگاه یزد
چکیده
این مقاله در پی آن است که با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر تعاریف مدرنیسم اجتماعی به این مسئله بپردازد که نوآوریهای اجتماعی در اشعار محود سامی بارودی و فرخی یزدی در چه موضوعاتی نمایان است و وجوه تشابه و تفاوت در هر کدام از موضوعات چیست. تحلیل اشعار بارودی حاکی است که وی با بهره‌گیری از ذوق سلیم و استوار و هم‌چنین پیروی از منتقدان غرب به امور مردم و اصلاح عیوب جامعه می­پردازد. او به مانند فرخی یزدی مسائلی چون عدالت‌محوری، وطن، ترک ذلّت و خواری، توجه به فقر، مخالفت با ظلم و ستم و دعوت به علم‌آموزی را محوریترین موضوعات اشعار خود قرار می­دهد. مهمترین جنبۀ تفاوت اشعار بارودی و فرخی نیز در این است که فرخی چون منتقدی مسئول، بیشتر به اجتماع و مسائل مربوط به آن پرداخته است؛ اما در اشعار بارودی کفه تقلید بر نوگرایی سنگینی می­کند حال اینکه با وقوع نهضت عرابی و مسأله­ تبعید، درون وی منقلب می‌شود و با چشمی تیزبین و حساسیتی دوچندان مسائل اجتماعی کشورش را دنبال می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع
- احمد سعید، علی أدونیس؛ مقدّمه للشعر العربی؛ الطبعه الرابعه، بیروت: دارالعوده، 1983م.
- بارودی، محمود سامی؛ دیوان البارودی؛ تحقیق علی جارم و محمد شفیق معروف، القاهره: هیئه المصریّه العامّه للکتاب، 19992.
- الجیّوسی، سلمی الخضراء؛ الاتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث؛ ترجمه عبدالواحد لؤلؤه، بی‌جا: مرکز الدراسات الوحده العربیه، 2001.
- حسن زیات، احمد؛ تاریخ الأدب العربی للمدارس الثانویّه و العلیا؛ القاهره: مطبعه دارالنهضه مصرللطبع و الننشر، بی‌تا.
- الحمصی، نعیم؛ الرائد فی الأدب العربی؛ بیروت: دارالمأمون للتراث، 1979.
- خانلری، پرویز؛ دیوان حافظ شیرازی؛ تهران: انتشارات توس، 1379
- الدسوقی، عمر؛ محمود سامی البارودی؛ الطبعه الرابعه، بیروت: دارالمعارف، 1119.
- الدسوقی، عمر؛ فی الأدب الحدیث؛ ج.1، چ هشتم، بیروت: دارالفکر العربی، 1975.
- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا؛ شعر معاصر عرب؛ تهران: انتشارات سخن، 1380.
- شمس لنگرودی، محمدتقی جواهری؛ مکتب بازگشت؛ تهران: نشر مرکز، 1375.
- الفاخوری، حنا؛ تاریخ الأدب العربی؛ چ چهارم، تهران: انتشارات توس، 1385.
- فرخی یزدی؛ دیوان؛ انتشارات اساطیر، 1382.
- کوهن، لارنس؛ مدرنیسم وپست مدرنیسم؛ مترجم: حیدر شادی، انتشارات اندیشه، د.ت.
- محمد زکی، قدریه؛ مقدمه فی الادب الحدیث؛ بی‌جا، 1989.
- مکی، حسین؛ دیوان فرخی یزدی؛ ج9، تهران: انتشارات سهیل، 1382.
- میلانی، عباس، تجدد و تجددستیزی در ایران؛ چ پنجم، تهران: نشر اختران، 1383.
- غنیمی، هلال؛ القضا یا المعاصره فی الأدب و النقد؛ القاهره - الفجاله: دارالنهضه المصر للطباعه و للنشر، بی‌تا.
مقالات
- ابویسانی، نعمان عنق؛ ملامح التجدید فی شعر البارودی، مجله اللغه العربیه و آدابها؛ العدد التاسع، السنه الخامسه،1430، ص7.
- حمیدی، سیدجعفر؛ ادبیات تطبیقی، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد جیرفت؛ دوره 1، ش1، 1386، ص14.
- خسروی، زهرا؛ مقایسه عوامل مشترک نوزایی شعر معاصر عربی و فارسی و رویکردهای ادبی- اجتماعی آن، فصلنامه پژوهش ادبی؛ 1389، ص7.
- دزفولیان، کاظم؛ بازگشت ادبی و مختصات زبانی شعر آن دوره، مجله تاریخ ادبیات (علوم انسانی)؛ ش3/ 59، 1387، ص3.
- مبینی دهکردی، علی؛ نوآوری اجتماعی: کنکاشی بر مفهوم‌سازی مبتنی بر تحلیل و محتوی تعاریف، نشریه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری؛ 1394، ص35.